Imker Erika werkt op het ritme van haar bijen

In het 2830 magazine van juli-augustus 2025 maakten we kennis met imker Erika De Hollander uit Heindonk. Al bijna tien jaar leeft ze mee met haar bijen en volgt ze hun natuurlijke ritme. In dit artikel vertelt Erika over haar liefde voor de bijen, de uitdagingen van het imkeren en waarom het zo belangrijk is om lokale honing te kopen. Ontdek het boeiende verhaal achter de honingpot en het leven van deze bijzondere dieren.

“Je kan veel proberen plannen, maar de natuur doet uiteindelijk gewoon haar ding.”
 

In het groene hart van Heindonk, aan de rand van het Broekgebied, staan de drie bijenkasten van Erika De Hollander. De Willebroekse is al bijna tien jaar imker, uit fascinatie voor de bijzondere dieren en om dichter bij de natuur te leven. “De onvoorspelbaarheid van het imkeren is de grootste uitdaging. Je kan veel proberen plannen, maar de natuur doet uiteindelijk gewoon haar ding.”

“Ik ben opgegroeid in een tuin vol leven,” begint Erika haar verhaal. “Mijn vader was altijd in de weer in onze moestuin, en we hadden veel dieren. Maar het was de vader van een vriendin die imkerde en mijn nieuwsgierigheid prikkelde. Ik besloot zelf ook een basisopleiding te volgen bij de Bijenbond. Daar kan je ook terecht voor lezingen, cursussen, materiaal of advies. Zo’n netwerk is goud waard als beginnende imker.”
 

Drie kilometer

De kasten van Erika staan in haar eigen tuin, naast een natuurgebied. “Deze locatie is perfect voor bijen, met veel verschillende bloemsoorten vlakbij. Maar wanneer ik een nieuwe kast opstart -dat heet een ‘aflegger’- verhuis ik deze altijd eerst naar een andere locatie.”

“Bijen hebben immers een werkgebied van ongeveer drie kilometer. Als je een nieuwe kast te dicht bij de oorspronkelijke zet, blijven de dieren terugvliegen naar hun oude thuis. Een ideale plek om een nieuw volk met succes te laten opstarten is voor mij de pluktuin van een vriendin in Zemst.”
 

Onvoorspelbaarheid

Imkeren is voor Erika een manier om te leven op het ritme van de seizoenen. “Je wordt als imker veel alerter voor wat er rondom je gebeurt. Wat staat er in bloei? Hoe gedragen de bijen zich? De grootste uitdaging is de onvoorspelbaarheid. Soms open je een kast en denk je: ‘wat is hier nu weer aan de hand?’”

“Hoe langer je imkert, hoe beter je signalen leert herkennen. Een belangrijk onderdeel van mijn werk is zwermen voorkomen. Zwermen is de natuurlijke manier waarop een volk zich opsplitst. Maar als imker wil je dat opsplitsen in goede banen leiden, door dit op tijd aan te voelen, het bijenvolk te misleiden en hen zelf op te splitsen. Zo blijven de bijen onder controle en vermijd je overlast.”
 

Aziatische hoornaar

“De grootste bedreiging voor de bij is op dit moment de Aziatische hoornaar. Deze hoornaars doden bijen en kunnen hele volken uitroeien. In het voorjaar zet ik vallen, en hoop ik ook de koninginnen te vangen. Ook de klimaatverandering is een uitdaging. De seizoenen verlopen niet meer volgens het boekje. Vroeger begon je pas in april de kasten te controleren, nu soms al in maart. De bijen passen zich aan, maar ook de imker moet constant alert zijn.”

Mooie bonus

“De honing is een mooie bonus, maar zeker niet mijn doel. Vorig jaar was er bijvoorbeeld bijna geen opbrengst, dit jaar dan weer net wel. Ik verkoop mijn honing aan wie langskomt, maar er is geen druk. Sommige commerciële imkers halen alle honing uit de kasten, en voeden hun bijen met suikerwater. Ik doe dat bewust niet, zodat de bijen hun eigen natuurlijke voorraad kunnen gebruiken in de winter. Dat maakt hen sterker en gezonder.”

Erika moedigt iedereen aan om lokale honing te kopen. “Honing uit de supermarkt is vaak een mengeling: je weet niet van welk land deze komt en onder welke landbouwregels hij is geproduceerd. De honing wordt ook samengevoegd om altijd dezelfde smaak te krijgen, maar net daar gaat veel smaak verloren. Bij een lokale imker weet je wél wat je eet. Elke pot lokale honing smaakt anders, afhankelijk van het seizoen, het weer en de bloei. Je proeft de natuur zoals die op dat moment is.”
 

Wijsheid

De bij zelf blijft voor Erika een bron van verwondering. “Eén werkster vliegt per dag uit naar wel 2.000 bloemen. Voor één kilo honing moeten bijen 140.000 kilometer afleggen. En hoe bijen in een kast samenleven, daar kunnen wij als maatschappij nog iets van leren. Ze werken samen, beschermen elkaar, en maken plaats voor de sterkste koningin. Er zit zoveel wijsheid in dat systeem.”

“Mensen moeten niet bang zijn van bijen. Ze steken alleen als ze zich echt bedreigd voelen. Een bij sterft ook na een steek, dus denkt wel twee keer na. We zouden onze bijen zelfs wat meer moeten helpen, en dat kan al heel eenvoudig door bloemen te planten of een stukje tuin te laten verwilderen.”
 

Groot geschenk

“Het meeste vreugde haal ik uit de eerste bij die na de winter terug uitvliegt. Dan weet ik: ze hebben het gehaald. Ook wanneer een jonge koningin haar eerste eitjes legt en het verhaal opnieuw begint, word ik blij. Mijn allermooiste ervaring als imker was het moment waarop er plots een zwerm uit de buurt neerstreek in mijn tuin. Die heb ik gevangen, en zo was mijn tuin ineens de thuis voor een nieuw volk. Dat voelde als een groot geschenk.”

Foto's: David Legrève (www.davidlegreve.com)